STARA HIDROCENTRALA
-
Prvi u obrenovićevskoj Srbiji i na Balkanu, u praskozorje 20. veka, Užičani su se osmelili da krenu u praktičnu primenu principa naizmeničnih struja Nikole Tesle. Kamen temeljac za elektranu na Đetinji postavio je kralj Aleksandar Obrenović 1899. godine, a “Simensove” mašine, zlatom plaćene, dopremljene su iz dalekog carskog Beča. Napori su se isplatili: na Ilindan 1900. centrala je počela da radi, proizvodi struju i osvetljavagrad. Užička Tkačka radionica, koja je gradnju elektrane finansirala, dobila je tako jeftin izvor energije.
Centrala i danas radi, stare mašine nove kilovate proizvode, a bista Nikole Tesle pred mašinskom salom govori o zahvalnosti Užičana delu najvećeg našeg naučnika.
STARI GRAD
-
Kao kakav budan pratilac svih ovdašnjih dešavanja, kamena srednjovekovna tvrđava, dignuta na litici iznad Đetinje, vekovima posmatra Užice. Prvi pouzdani istorijski zapisi o Starom gradu, kako sada Užičani tvrđavu nazivaju, potiču iz 14. veka. Pominje se tada vlastelinska porodica Vojinović kao posednik tog utvrđenog grada iz koga se mogao nadzirati i braniti put ka Bosni, a posle te porodice i moćni srpski župan Nikola Altomanović.
Ova tvrđava, koja je, zarad odbrane, zbog strme stene i reke na tri strane bila teško pristupačna, više puta je u svojoj istoriji rušena i ponovo utvrđivana.
Kao vojni objekat oneposobljena je i porušena pošto su, 1863. godine, poslednji Turci proterani iz grada. I pored reprezentativnosti, Stari grad još uvek čeka bolje dane.
CRKVA SVETOG MARKA
-
Kad se zađe u stari deo grada zvani Carina, gde je ponajviše preostalo od nekadašnjeg Užica, jedna davnašnja vrednost uvek privuče pažnju. Reč je o staroj drvenoj crkvi posvećenoj Svetom Marku, koja lepotom i uređenošću sada pleni. A pravljena je još 1828. godine, i to u stilu kakvom su građene crkve brvnare iz tog doba. Sa strmim i visokim krovom, prekrivena šindrom, sa malim tornjem od drveta na zapadnoj strani. Uz ovu crkvu 1890. godine podignut je visok drveni zvonik, izuzetne lepote. Kažu da je po skladnom obliku i svom izgledu jedinstven u Srbiji.
CRKVA SVETOG ĐORĐA
-
Blista svojom lepotom najveći pravoslavni hram u užičkom kraju – crkva Svetog Đorđa, smeštena usred Trga Svetog Save, pored zdanja Gimnazije, u samom centru grada. Pravljena je davno, još kad je u ovom gradu, pored srpskog, živelo i tursko stanovništvo, i to kao hram i svetilište koje će užičke Srbe okupljati i objedinjavati.
Ova saborna crkva građena je od 1842. do 1844. godine, na inicijativu bogatih užičkih trgovaca. Pripada arhitekturi romantizma, kao poznobarokna građevina. Živopisali su je i ikonostas joj uradili slikari Dimitrije Posniković i Milija Marković desetak godina pošto je sagrađena. Na njenom tornju postavljen je prvi javni sat u ovom kraju, još 1859. godine, gde i dan danas stoji.
JOKANOVIĆA KUĆA
-
U središtu Užica, na Trgu Svetog Save, smestila se na svojim drvenim stubovima čuvena Jokanovića kuća. Davno podignuti objekat, u prošloj deceniji obnovljen i u muzejsku postavku pretvoren, koji svojim izgledom, nameštajem, lepotom prikazuje građanski život u Užicu s kraja 19.veka.
Kuću je podigla nekad poznata užička trgovačka porodica Jokanović i ona je sada jedno od retkih sačuvanih reprezentativnih zdanja za stanovanje iz tog doba. U tom stilu je uređena: sa salonom, orijentalnom i gradskom sobom iz 19. veka, zidanom peći i drugim neobičnim detaljima koje obavezno valja videti. A naglašene etnografske karakteristike učinile su da ovaj objekat bude proglašen za kulturno dobro, svojevrstan spomenik kulture.
NARODNI MUZEJ
-
Narodni muzej je osnovan 1946. godine sa ciljem da prikuplja, proučava i čuva kulturno-istorijske vrednosti ovog kraja. U njegovim zbirkama i depoima danas se nalazi na desetine hiljada raznovrsnih eksponata, dokumenata, kulturnih dobara. Široka je oblast delovanja ove ustanove: od arheološkog i konzervatorskog posla do etnografske, istorijske, spomeničke i drugih delatnosti. U muzeju posetiocima su na raspolaganju dve stalne muzejske postavke: jedna o ustanku u ratnoj 1941. godini i stvaranju Užičke republike, a druga o zavičajnoj prošlosti od najstarijeg do današnjeg doba. Tu je i umetnički legat, posvećen delu prvog užičkog akademskog slikara Mihaila Milovanovića. Za vreme rata u zdanjima sadašnjeg muzeja radio je partizanski Vrhovni štab, a u obližnjem podzemnom prostoru nalazila se partizanska fabrika oružja i municije.
UŽIČKA GIMNAZIJA
-
Kamen temeljac za današnju zgradu Užičke gimnazije postavljen je 29.jula 1891. godine, a svečano je otvorena i počela sa radom 7. oktobra 1893. godine. Drugi sprat je dograđen školske 1924/25.godine. Od 1898.do 1902 godine zbog ukidanja Užičke realke u gimnazijskoj zgradi sa većinom profesora Realke radi privatna šestorazredna gimnazija.
Osmorazredna gimnazija počinje da radi 1902.godine sa preuzetim učenicima i većim brojem profesora Privatne šestorazredne gimnazije. Osmorazredna gimnazija ima i novi nastavni plan.Pod okupatorom u Prvom svetskom ratu Gimnazija je radila samo 1918.godine, a u toku Drugog svetskog rata u kontinuitetu, ali neredovno sve četiri godine. Posle rata Gimnazija neprekidno radi uz izmene nastavnih planova , programa i zakonskih odredbi.
GRADSKA PLAŽA
-
Zovu je “užičko more”. Leti, kad žega pritisne, nigde u Užicu nema boljeg hlada ni prijatnijeg osveženja nego ovde, pa hiljade kupača uživa. Najlepše je ovo kupalište usred grada na jednoj reci, u vodi koja s planina dolazi. Sve je ovde na jednom mestu – i divna plaža, prostrano šetalište, bazen za vaterpolo, splav na vodi, sadržaji za decu, staze zdravlja…
Reč je, naravno, o gradskoj plaži na Đetinji u Užicu, napravljenoj pedesetih godina minulog veka. Velikom ustavom smirena je planinska reka i Užičani su dobili oazu odmora i radosti. Uvek se na plaži oprobavao viteški duh mladića iz ovog grada, bilo da je reč o plivanju, vaterpolu, skokovima.
TRG PARTIZANA
-
Govorilo se nekad: od užičkog Trga partizana nema lepšeg gradskog trga širom bivše Jugoslavije, od Triglava do Đevđelije. Zaista, ovaj prostor na centralnom mestu u gradu belinom svojih ploča i urbanističkim rešenjem, poput kakve otvorene scene među višespratnicama, nikog ne ostavlja ravnodušnim. Posebno mlade Užičane, koji na njegovim stepenicama i kafanskim baštama letnje dane rado provode i smatraju ga, već generacijama, svojim omiljenim sastajalištem.
Trg partizana postao je mesto za najrazličitije sadržaje: koncerte, scenske nastupe, predstave, novogodišnje dočeke…